Nên rút chân nhang vào ngày nào trong tháng theo phong tục Việt?

CEO Phạm Đăng Khoa

15/10/2025

Rút chân nhang vào ngày nào trong tháng là thắc mắc được nhiều người quan tâm, đặc biệt là vào dịp cuối năm khi các gia đình tiến hành dọn dẹp, làm mới không gian thờ cúng để đón Tết. Trong văn hóa tâm linh Việt, bàn thờ tổ tiên không chỉ là nơi tưởng nhớ nguồn cội mà còn là cầu nối thiêng liêng giữa người sống và thế giới tâm linh. Vì thế, dù chỉ là việc nhỏ như rút chân nhang, cũng cần được tiến hành đúng lễ nghi, thể hiện sự tôn kính và tuân theo phong thủy. Đây không chỉ là hành động dọn dẹp đơn thuần mà còn mang ý nghĩa thanh lọc, hướng tới điều cát lành cho năm mới.

Xem thêm: Tìm hiểu thêm về mành tre – vật liệu tự nhiên mang lại sự trang nghiêm cho phòng thờ.

1. Tìm hiểu về phong tục rút chân nhang

Từ bao đời nay, người Việt vẫn duy trì phong tục rút chân nhang cuối năm như một phần trong nghi lễ tổng vệ sinh, làm mới bàn thờ tổ tiên trước thềm năm mới. Thông thường, nghi thức này được tiến hành từ ngày 23 tháng Chạp – dịp tiễn Ông Công Ông Táo về trời – cho đến ngày 30 Tết, khi cả gia đình chuẩn bị đón giao thừa.

Hành động rút chân nhang mang ý nghĩa tống cựu nghênh tân – loại bỏ những năng lượng cũ, xua tan điều không may và đón nhận vận khí tốt lành cho năm tới. Bên cạnh yếu tố tâm linh, việc này còn có ý nghĩa thực tế, bởi bát hương quá đầy không chỉ mất thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ do tàn nhang rơi. Do đó, rút bớt chân nhang là việc nên làm để giữ bàn thờ sạch sẽ, an toàn và hợp phong tục.

Theo dân gian, nếu chọn được ngày lành tháng tốt, việc rút chân nhang còn giúp gia đạo bình an, công việc hanh thông. Tuy nhiên, không cần quá khắt khe như khi chọn ngày nhập trạch hay động thổ. Chỉ cần thực hiện trong khoảng từ 23 đến 30 tháng Chạp, tránh các ngày Nguyệt Kỵ và Tam Nương, là đã phù hợp để tiến hành nghi lễ này một cách trang nghiêm và thuận lợi.

>>>> THAM KHẢO NGAY:

• Cách chọn kích thước bàn thờ Ông Địa hợp phong thủy
• Cách chọn kích thước bàn thờ Thần Tài hợp phong thủy

2. Thời điểm tốt để rút chân nhang

Theo phong tục truyền thống, tháng Chạp âm lịch là thời gian thích hợp nhất để rút chân nhang và dọn dẹp bàn thờ nhằm chuẩn bị đón năm mới. Đây là dịp các gia đình thanh tẩy không gian thờ tự, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.

2.1 Ngày đẹp trong tháng Chạp

Một số ngày được xem là đại cát để tiến hành nghi lễ rút chân nhang gồm:

• Ngày 23 tháng Chạp: Ngày tiễn Ông Công Ông Táo về trời – mở đầu chuỗi hoạt động dọn dẹp bàn thờ.
• Ngày 25, 27 tháng Chạp: Thời điểm được cho là hanh thông, thuận lợi cho việc làm sạch, sắp xếp lại không gian thờ.
• Ngày 28, 29 tháng Chạp: Khoảng thời gian tổng vệ sinh cuối năm, nhiều gia đình lựa chọn để hoàn tất nghi lễ.

2.2 Giờ đẹp để rút chân nhang

Theo quan niệm dân gian, rút chân nhang vào giờ lành giúp mang lại bình an và may mắn cho gia đạo. Một số khung giờ tốt gồm:

• Giờ Tý (23h–1h): Giao hòa giữa hai ngày, tượng trưng cho sự khởi đầu mới.
• Giờ Mão (5h–7h): Lúc bình minh ló rạng, mang năng lượng tươi sáng.
• Giờ Ngọ (11h–13h): Giờ thịnh vượng, cát khí mạnh nhất trong ngày.
• Giờ Dậu (17h–19h): Thời điểm hoàng hôn, biểu trưng cho sự viên mãn, kết thúc trọn vẹn một chu kỳ cũ.

>>>> XEM THÊM: 

3. Cách rút chân nhang đúng nghi thức

Việc rút chân nhang là một nghi lễ tâm linh quan trọng, thể hiện lòng tôn kính với tổ tiên và thần linh. Do đó, quá trình này cần được thực hiện cẩn thận, chuẩn bị chu đáo về lễ vật, trang phục và tâm thế. Người thực hiện nên giữ lòng thành, tâm an tịnh và tránh làm qua loa, vội vàng.

3.1. Chuẩn bị lễ vật và khấn xin phép

Trước khi tiến hành rút chân nhang, cần chuẩn bị mâm lễ đơn giản nhưng trang nghiêm, gồm hoa tươi, quả sạch, trầu cau, chén nước, rượu hoặc trà tùy theo phong tục của từng gia đình. Người thực hiện nên tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc chỉnh tề, giữ tâm bình hòa và lòng thành kính.

Khi mọi thứ đã sẵn sàng, thắp 3 nén nhang và khấn xin phép tổ tiên, thần linh cho phép được tiến hành dọn dẹp, rút chân nhang. Lời khấn không cần dài, chỉ cần chân thành, nêu rõ ngày tháng, lý do (như dọn dẹp đón Tết hoặc thanh tịnh bàn thờ) và cầu mong được chứng giám, phù hộ.

3.2. Quy trình rút chân nhang chi tiết

Bước 1: Dọn dẹp đồ thờ. Di chuyển nhẹ nhàng các vật phẩm như bài vị, tượng Phật, lọ hoa, đĩa quả… sang nơi sạch sẽ, tránh để lẫn lộn.

Bước 2: Xử lý bát hương. Dùng tay rút bớt chân nhang cũ, chỉ giữ lại 3–5 chân nhang tượng trưng cho sự kết nối tâm linh. Tro cũ nên bọc trong giấy sạch, mang chôn hoặc thả xuống sông, tuyệt đối không vứt vào thùng rác.

Bước 3: Vệ sinh bát hương. Dùng khăn mềm, giấy sạch lau quanh bên ngoài. Có thể dùng rượu trắng hoặc nước ấm để làm sạch nhẹ nhàng bên trong.

Bước 4: Bổ sung tro mới. Đổ tro hoặc cát sạch, tinh khiết vào bát hương, không để trống hoặc vơi quá nhiều.

Bước 5: Sắp xếp lại bàn thờ. Lau sạch toàn bộ khu vực thờ cúng, sau đó đặt lại các vật phẩm đúng vị trí ban đầu. Bát hương nên được đặt ở vị trí trung tâm trang thờ.

Bước 6: Thắp nhang hoàn lễ. Cuối cùng, thắp 3 nén nhang và khấn báo rằng việc rút chân nhang đã được hoàn tất, cầu mong tổ tiên và chư vị thần linh chứng giám cho lòng thành của gia chủ.

Thực hiện nghi lễ rút chân nhang đúng cách không chỉ giúp bàn thờ thêm thanh tịnh, mà còn thể hiện lòng hiếu kính, tôn trọng và biết ơn đối với bề trên – một nét đẹp văn hóa tâm linh truyền thống của người Việt.

4. Lưu ý khi rút chân nhang

Để quá trình rút chân nhang diễn ra trọn vẹn và hợp phong tục, gia chủ cần chú trọng cả yếu tố tâm linh lẫn hình thức, tránh làm qua loa hay thiếu thành kính.

4.1 Những điều nên tránh

Khi tiến hành rút chân nhang, cần ghi nhớ những điều kiêng kỵ sau:

• Không thực hiện vào ngày mùng 1 hay ngày rằm, vì đây là dịp chính lễ, nên giữ nguyên bát hương.
• Tránh làm khi gia đình có tang sự hoặc vào ngày kỵ.
• Không xoay chuyển bát hương hay thay đổi vị trí, tránh ảnh hưởng phong thủy thờ cúng.
• Tuyệt đối không vứt tro nhang vào nơi ô uế, thùng rác hay khu vực ẩm ướt.
• Giữ không gian trang nghiêm, hạn chế cười nói, bàn chuyện riêng.
• Trẻ nhỏ hoặc người không có nhiệm vụ không nên tham dự nghi lễ.

4.2 Cách xử lý và bảo quản chân nhang

Sau khi rút, phần tro và chân nhang cần được xử lý đúng cách để thể hiện lòng tôn kính:

• Nên gói trong giấy sạch, tốt nhất là giấy vàng hoặc đỏ mang ý nghĩa trang trọng.
• Có thể đem chôn tại nơi yên tĩnh như gốc cây, góc vườn hoặc mảnh đất cao ráo.
• Một số gia đình chọn thả tro xuống sông hoặc suối để “tiễn điều không may”, tin rằng nước sẽ cuốn đi những uế khí.
• Nếu không tiện xử lý, có thể nhờ nhà chùa hoặc miếu hỗ trợ cất tro theo nghi thức tâm linh chuẩn mực.

5. Tâm lý và phong thủy khi rút chân nhang

Bên cạnh việc chọn thời điểm và nghi thức phù hợp, tâm thế của người thực hiện cũng giữ vai trò quan trọng trong tín ngưỡng thờ cúng. Sự thành tâm, hiểu rõ ý nghĩa và giữ lòng kính trọng sẽ giúp nghi lễ rút chân nhang đạt được giá trị trọn vẹn cả về tâm linh lẫn phong thủy.

5.1 Tâm thế khi thực hiện nghi lễ

Khi rút chân nhang, người thực hiện cần giữ thái độ trang nghiêm, tâm trạng bình ổn và thành kính. Không nên thực hiện trong lúc căng thẳng, lo âu hay vội vàng. Hành động này đòi hỏi sự tôn trọng tuyệt đối với không gian thờ cúng, vì đây là nơi giao hòa giữa dương gian và cõi linh thiêng. Tâm tĩnh, lòng thành sẽ giúp nghi lễ diễn ra thuận lợi, mang lại cảm giác an yên cho gia đạo.

5.2 Ảnh hưởng phong thủy

Về phong thủy, rút chân nhang được xem là cách tái cân bằng năng lượng trong gia đình, giúp thanh lọc uế khí và duy trì sự hanh thông. Tuyệt đối không nên xoay hướng bàn thờ hoặc di chuyển bát hương tùy tiện. Việc thay tro mới, dọn sạch bát hương đúng cách sẽ giúp ngũ hành hòa hợp, mang đến sinh khí tốt, ổn định và may mắn cho cả năm.

6. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1 Vì sao nên rút chân nhang vào cuối năm?

Rút chân nhang cuối năm thể hiện lòng biết ơn tổ tiên và tôn kính thần linh sau một năm đã qua. Đây cũng là cách loại bỏ năng lượng cũ, gột rửa vận xui để chuẩn bị không gian thờ cúng thanh tịnh, đón năm mới nhiều phúc lộc và bình an.

2 Có nên rút chân nhang hàng tháng không?

Thông thường, việc rút chân nhang được thực hiện vào dịp Tết, song nhiều gia đình vẫn chọn làm theo tháng hoặc mùa, tùy phong tục từng địa phương. Nếu bát hương đầy sớm, có thể rút bớt nhưng vẫn cần chọn ngày lành, giữ lễ nghi trang trọng.

Kết luận:
Việc rút chân nhang vào ngày nào trong tháng không chỉ mang ý nghĩa làm sạch không gian thờ phụng mà còn là dịp kết nối với cội nguồn tâm linh. Khi thực hiện đúng cách, nghi lễ này giúp duy trì truyền thống, hướng đến năm mới an lành, thuận lợi và tràn đầy sinh khí.

>>>> CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN: