Người mất bao lâu được đưa lên bàn thờ gia tiên?

CEO Phạm Đăng Khoa

15/10/2025

Trong văn hóa tâm linh của người Việt, nghi lễ đưa người mất bao lâu được đưa lên bàn thờ là một phần quan trọng trong hành trình tiễn biệt và tưởng nhớ người đã khuất. Việc chuyển linh hồn từ bàn thờ vong sang bàn thờ gia tiên không chỉ mang ý nghĩa siêu độ mà còn thể hiện lòng biết ơn, sự gắn kết giữa người sống và tổ tiên. Rèm Đăng Khoa sẽ hướng dẫn cách thực hiện nghi lễ này sao cho đúng phong tục và hợp lễ truyền thống.

Xem thêm: Bộ sưu tập rèm che bàn thờ đẹp giúp không gian thờ cúng thêm trang nghiêm.

1. Giới thiệu về phong tục thờ cúng

Phong tục thờ cúng tổ tiên là nét đẹp văn hóa lâu đời của dân tộc Việt, thể hiện tấm lòng thành kính và tri ân đối với những người đã khuất. Theo quan niệm dân gian, khi có người qua đời, gia đình sẽ lập bàn thờ vong để linh hồn có nơi an vị trong 49 ngày đầu, khoảng thời gian được cho là linh hồn cần để hoàn tất hành trình chuyển kiếp.

Khi mãn 49 ngày, nếu linh hồn đã siêu thoát, gia chủ sẽ chuyển di ảnh, bài vị của người mất lên bàn thờ gia tiên – nơi hội tụ linh khí tổ tông. Đây là nghi thức quan trọng, đánh dấu việc người quá cố chính thức được thờ phụng cùng ông bà, tổ tiên, tiếp tục nhận sự tưởng niệm và hương khói từ con cháu.

2. Thời gian chuyển bàn thờ vong lên bàn thờ gia tiên

Thời điểm đưa người mất lên bàn thờ gia tiên cần tuân theo quy luật thời gian và nghi thức truyền thống để bảo đảm tính trang nghiêm, trọn vẹn ý nghĩa tâm linh.

2.1. Thời gian 49 ngày

Theo quan niệm Phật giáo và tín ngưỡng dân gian, linh hồn người mất phải trải qua 49 ngày đầu (7 thất) để hoàn tất quá trình phán xét ở cõi âm. Trong thời gian này, linh hồn sẽ được xét xử 7 lần, mỗi lần cách nhau 7 ngày. Vì vậy, các gia đình thường làm lễ cúng thất vào các ngày 7, 14, 21, 28, 35, 42 và đặc biệt là lễ cúng 49 ngày để tiễn biệt trọn vẹn.

Sau khi mãn thất thứ bảy, linh hồn được tin là đã siêu thoát, hoặc bước sang kiếp mới, hoặc về cõi Phật an lành. Đây chính là thời điểm thích hợp nhất để gia chủ chuyển bàn thờ vong lên bàn thờ gia tiên, biểu trưng cho việc người đã khuất được đoàn tụ cùng tổ tiên và tiếp tục nhận sự thờ phụng của con cháu.

2.2. Quy trình chuyển bàn thờ

Nghi lễ chuyển bàn thờ vong lên bàn thờ gia tiên cần được tiến hành cẩn trọng, đúng trình tự để giữ trọn sự tôn kính và thanh tịnh.

• Bước 1: Chọn ngày lành tháng tốt, thường sau lễ cúng 49 ngày hoặc 100 ngày, tùy phong tục từng vùng.
• Bước 2: Chuẩn bị lễ vật đầy đủ gồm hương, hoa, trà, quả, bánh kẹo, cùng các món ăn người mất từng yêu thích.
• Bước 3: Báo cho người thân trong gia đình cùng tham dự nghi lễ để bày tỏ lòng tưởng niệm.
• Bước 4: Khấn vái, xin phép tổ tiên và người mất trước khi di chuyển bài vị.
• Bước 5: Chuyển di ảnh, bài vị và vật dụng thờ từ bàn thờ vong lên bàn thờ gia tiên, kết thúc nghi lễ trong không khí thành tâm, tĩnh lặng.

>>>> XEM THÊM: 

• Nhà hướng Tây đặt bàn thờ hướng nào hợp phong thủy?
• Nhà hướng Đông Bắc đặt bàn thờ hướng nào hợp phong thủy?

3. Thủ tục và lễ nghi khi chuyển bàn thờ

Việc chuyển bàn thờ vong lên bàn thờ gia tiên cần tiến hành đúng trình tự và nghi thức để giữ được sự trang nghiêm, đồng thời thể hiện lòng thành kính đối với người đã khuất.

3.1. Chuẩn bị lễ vật

Lễ vật trong nghi lễ chuyển bàn thờ phải được chuẩn bị đầy đủ, tinh khiết và trang trọng, gồm có:

• Bộ tam sên: hương, đèn, hoa.
• Mâm ngũ quả: năm loại quả tượng trưng cho ngũ hành.
• Các món ăn người mất yêu thích.
• Trà, rượu, nước lọc.
• Vàng mã, tiền vàng.
• Bánh kẹo, trái cây.
• Cơm, xôi, các món mặn (thường có gà luộc, giò, chả).
• Hoa tươi: nên chọn hoa cúc, huệ hoặc hồng.
• Nhang trầm không khói, đèn hoặc nến.

Tất cả nên được bày biện ngăn nắp, thanh tịnh, thể hiện sự tôn kính và trang nghiêm nơi thờ cúng.

3.2. Văn khấn và nghi lễ

Theo phong tục tâm linh Việt Nam, sau khi người mất qua đời, gia đình thường lập bàn thờ vong riêng để hương khói trong 49 ngày – giai đoạn linh hồn chưa siêu thoát. Sau lễ chung thất (49 ngày), gia chủ sẽ làm lễ thỉnh vong linh lên bàn thờ gia tiên, chính thức thờ phụng cùng tổ tiên.

Đây là nghi lễ quan trọng, biểu trưng cho sự tiễn đưa trọn vẹn và lòng hiếu kính của con cháu, cầu mong hương linh sớm được an yên nơi cõi Phật.

Bài văn khấn đưa vong linh lên bàn thờ gia tiên:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy:

Đức Phật A Di Đà,

Mười phương chư Phật, chư Bồ Tát,

Chư vị Thánh hiền, chư vị Tôn thần,

Ngài Bản cảnh Thành hoàng,

Ngài Thổ công, Táo quân, Long mạch Tôn thần,

Cửu huyền Thất tổ nội ngoại gia tiên.

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Tín chủ con là: (họ tên)

Ngụ tại: (địa chỉ)

Thành tâm sắm sửa hương hoa lễ vật, kính dâng trước án, cúi xin chư vị chứng giám.

Nhân lễ chung thất (49 ngày) của:

Hương linh (họ tên người mất), pháp danh (nếu có), sinh năm…, mất ngày…

Chúng con xin được thỉnh hương linh người quá cố an vị trên bàn thờ gia tiên, cùng ông bà tổ tiên được phụng thờ, hương khói sum vầy.

Kính mong chư vị Tổ tiên, Thần linh chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho vong linh sớm siêu sinh tịnh độ, con cháu được bình an, mạnh khỏe, gặp nhiều may mắn.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Thực hiện nghi lễ với tâm thành và sự tôn kính không chỉ giúp người mất sớm siêu thoát, mà còn thể hiện đạo hiếu và giữ gìn truyền thống thờ cúng tốt đẹp của dân tộc.

>>>> TÌM HIỂU THÊM:

• Giải đáp: Có nên treo gương bát quái trước cửa nhà?
• Kích thước bàn thờ tam cấp chuẩn phong thủy thu hút tài lộc

4. Ý nghĩa tâm linh của việc chuyển bàn thờ

Việc chuyển bàn thờ vong lên bàn thờ gia tiên mang giá trị tâm linh sâu sắc, thể hiện lòng hiếu kính và niềm tin về sự tiếp nối giữa hai thế giới âm – dương trong văn hóa Việt.

4.1. Theo tín ngưỡng dân gian

Trong tín ngưỡng dân gian, nghi lễ này biểu trưng cho sự đoàn tụ linh hồn người đã khuất với tổ tiên. Người Việt tin rằng, sau khi hoàn tất quá trình ở cõi âm, linh hồn người mất sẽ được về sum họp cùng ông bà, tổ tiên – trở thành một phần của dòng họ nơi thế giới bên kia, tiếp tục che chở, phù hộ cho con cháu.

Đồng thời, đây cũng là cách con cháu bày tỏ tình yêu thương và lòng tưởng nhớ. Khi di ảnh được an vị trên bàn thờ gia tiên, người quá cố chính thức được ghi nhận trong dòng tộc, được thờ phụng lâu dài, tượng trưng cho sự gắn kết thiêng liêng giữa người sống và người đã khuất.

4.2. Theo quan điểm Phật giáo

Phật giáo xem 49 ngày sau khi mất là giai đoạn linh hồn trải qua quá trình chuyển sinh. Khi hoàn tất, linh hồn có thể tái sinh hoặc đạt đến cảnh giới an lạc tùy vào nghiệp duyên. Do đó, việc đưa vong linh lên bàn thờ gia tiên sau 49 ngày mang ý nghĩa khép lại hành trình trung ấm, mở ra sự an yên và siêu thoát.

Nghi lễ này không chỉ là truyền thống, mà còn là biểu hiện của đạo hiếu và lòng biết ơn. Con cháu cùng nhau thực hiện nghi lễ vừa để tưởng nhớ người đã khuất, vừa gắn kết các thế hệ trong gia đình, giữ vững nếp sống hướng thiện và tôn trọng cội nguồn.

5. Lưu ý khi thực hiện nghi lễ

Để nghi lễ chuyển bàn thờ vong lên bàn thờ gia tiên diễn ra đúng phong tục và trọn vẹn ý nghĩa, gia chủ cần lưu ý các yếu tố về thời gian và cách bài trí.

5.1. Lưu ý về thời gian

Gia đình nên chọn ngày lành tháng tốt, tránh ngày xung khắc với tuổi của người mất và người chủ lễ. Nên tham khảo lịch âm hoặc ý kiến thầy phong thủy trước khi tiến hành.

Nếu không thể cử hành đúng ngày 49, có thể chọn ngày gần nhất phù hợp, miễn sao giữ được sự trang nghiêm và tâm thành. Trong trường hợp cần chuyển sớm, nên làm lễ cầu siêu và khấn xin phép người mất để thể hiện lòng kính trọng.

5.2. Lưu ý về trang trí bàn thờ

Khi chuyển di ảnh người quá cố lên bàn thờ gia tiên, cần tuân theo trật tự gia tộc: di ảnh người mất sau đặt phía dưới hoặc cạnh người mất trước. Không nên đặt cao hơn vị trí thờ tổ tiên nhiều đời hoặc các vị thần, Phật.

Khung ảnh nên chọn loại trang nhã, phù hợp không gian thờ tự; tránh các chi tiết sặc sỡ, phản cảm. Toàn bộ bàn thờ cần giữ vẻ thanh tịnh, hài hòa và trang nghiêm.

Người mất bao lâu được đưa lên bàn thờ gia tiên là một nghi lễ thiêng liêng trong văn hóa Việt, thường được thực hiện sau 49 ngày – thời điểm linh hồn hoàn tất hành trình nơi cõi âm. Việc thực hiện nghi lễ này không chỉ thể hiện lòng hiếu thảo và sự thành tâm của con cháu, mà còn giúp người đã khuất được siêu thoát, đoàn tụ cùng tổ tiên.
Rèm Đăng Khoa khuyến khích gìn giữ và thực hành đúng chuẩn những giá trị phong tục truyền thống tốt đẹp này.